Frans Hals Museum
Ferdinand Erfmann, Danscafé, 1928. olieverf op doek, 49,3 x 67,1 cm, Frans Hals Museum.
Halfnaakte figuren die het midden houden tussen man en vrouw. Ferdinand Erfmann maakte dit schilderij in 1928. Misschien naar aanleiding van een bezoek aan Café ’t Mandje op de Zeedijk in Amsterdam? Dat opende één jaar eerder als een van de eerste homocafés van Nederland. De Zeedijk lag vlak bij de haven – vandaar de zeeman links? Voor de Tweede Wereldoorlog was deze straat met de vele uitgaansgelegenheden een echte hotspot voor zeelieden, sekswerkers en queer mensen.
Drag is kunst. Drag is voor iedereen. Ook voor beeldend kunstenaars zijn drag en crossdressing al eeuwenlang geliefde onderwerpen. Sommige van hen deden zelf aan crossdressing of drag, anderen maakten portretten van mensen die door deze uitingsvormen zichzelf konden zijn. Hoewel indertijd misschien niet altijd bedoeld zoals op de manier van wat wij nu onder crossdressing of drag verstaan, braken deze uitingen wel degelijk met de vastomlijnde ideeën van wat ‘mannelijk’ of wat ‘vrouwelijk’ was.
De tentoonstelling The Art of Drag, die vorig jaar van april tot oktober te zien was in het Frans Hals Museum, bracht deze verhalen voor het voetlicht. De expositie focuste zich op voorbeelden van drag en crossdressing in voornamelijk Nederlandse beeldende kunst rond 1900, in combinatie met nationale en internationale hedendaagse kunst van omstreeks 1980 tot nu. Het startpunt hiervoor is een aantal kunstwerken uit de collecties moderne en hedendaagse kunst van het Frans Hals Museum die getuigen van verschillende vormen van drag en crossdressing zoals uitgedragen door hun maker en/of breder aanwezig in de samenleving.
Kunst is een expressiemiddel om liefde voor drag en crossdressing te uiten op manieren die daarbuiten regelmatig op tegenstand stuiten – zowel vroeger als nu. In de kunstgeschiedenis zijn talloze kunstenaars te vinden die zich in drag hebben gehuld vanuit artistieke motieven en/of identiteitsgerelateerde belangen. Deze persoonlijke voorliefde kende verschillende vormen en heeft zich op uiteenlopende manieren vertaald in hun kunstwerken.
Voor sommigen was de kracht van transformatie en het wisselen tussen personages een middel om de maakbaarheid van geijkte genderconventies te onderzoeken. Een van hen was de Nederlandse kunstenaar Ferdinand Erfmann (1901-1968), die bekend staat om zijn schilderijen van robuuste androgyne figuren in gestileerde omgevingen.
Bovenstaande tekst is een gedeelte uit een blogbijdrage van het Frans Hals Museum die ze vorig jaar voor de Queer Geschiedenismaand schreven. Wil je meer over dit onderwerp weten? Via de link Meer info vind je de gehele tekst met nog meer afbeeldingen.
Programma
Verhaal op zaal: queercollectiestukken in Frans Hals Museum uitgelicht
2 maart 2025
Ieder half en heel uur vanaf 13.00 tot 15.30 uur
