Voor het eerst in Nederland is een overzicht van het werk van de Franse kunstenaar, activist en schrijver Claude Cahun (1894 – 1954) te zien in het Cobra Museum voor Moderne Kunst.

Ruim 70 foto’s en fotomontages, voornamelijk afkomstig van Jersey Heritage Trust, worden getoond in Amstelveen met daarnaast ook publicaties en archiefmateriaal. De tentoonstelling laat zien hoe veelzijdig, vooruitstrevend en activistisch het werk van Cahun is. Haar opmerkelijke oeuvre bleef voor een breed publiek lange tijd onbekend, maar voor bekende fotografen als Cindy Sherman en Nan Goldin is zij een inspiratiebron. Ook David Bowie was een fan en maakte over haar een multimediale
installatie. Niet alleen Cahuns werk, ook haar progressieve levenshouding op het gebied van gender en politiek is voor velen een voorbeeld.

Onder de huid

De tentoonstelling neemt de bezoeker mee in de wereld van Cahun aan de hand van belangrijke thema’s in haar leven en werk. Ze was een veelzijdig kunstenaar, had een enorm netwerk binnen de Parijse avant-garde, ging in het Joods verzet en Cahun had uitgesproken opvattingen over de wereld om haar heen.

Bijzonder aan de tentoonstelling is dat er uitsluitend eigentijdse afdrukken te zien zijn. Zo maakt het Cobra Museum gebruik van de hedendaagse mogelijkheden om het bijzondere, soms ontroerende werk van Cahun dichterbij te brengen. Dit doen we door de foto’s op ongebruikelijk groot formaat af te drukken waardoor het vaak theatrale en indringende karakter van het werk optimaal naar voren wordt gebracht. De ruime selectie werken uit de tijdsperiode 1914-1947 biedt de bezoeker de kans om
uitgebreid kennis te maken met het onderscheidende oeuvre van een mens vol lef.

Theatraliteit

Een deel van de getoonde foto’s komt voort uit haar deelname aan verschillende Parijse theatergezelschappen.

Andere foto’s zijn gemaakt in de privésfeer. Hier zien we Cahun in
geënsceneerde situaties waarin uiteenlopende (gender)rollen, identiteiten en seksualiteiten worden verkend, van wereldwijze dandy tot matroos.

Surrealisme

Verrassend zijn de fotomontages van de hand van Marcel Moore, Cahuns levenspartner. Deze werden oorspronkelijk gebruikt als illustraties bij Cahuns literaire werk Aveux non avenus.

De invloed van het surrealisme op Cahuns werk wordt zichtbaar in onder andere foto’s van assemblages die zij
samenstelden uit allerhande materialen.

Vrouw of man?

Onze maatschappij is erg gefixeerd op gender. Claude Cahun daagde ons uit om daar anders over na te denken. Over zichzelf zei Cahun: ‘neuter is het enige gender dat altijd bij me past.’

Dit zouden we tegenwoordig kunnen interpreteren als het non-binaire gender: niet passend in de hokjes man of vrouw. Sommige personen die zich vandaag de dag identificeren met het non-binaire gender verkiezen de voornaamwoorden ‘hen’ en/of ‘die’.

Uit Cahuns teksten blijkt echter niet dat ze een voorkeur had voor andere voornaamwoorden dan vrouwelijke. Daarom kiest het Cobra Museum in de verwijzing naar Cahun ook voor vrouwelijke voornaamwoorden.

‘Claude Cahun was niet zó bijzonder‘

Simon(e) van Saarloos schreef voor Cobra Magazine een artikel over Claude Cahun.